ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ


Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα οι καμπάνες πενθούν, "χηρεύουν". 


Τη Μεγάλη Δευτέρα αρχίζει πιο αυστηρή νηστεία. Σε μερικά μέρη μας νηστεύουν μόνο με λίγο νερό. Οι κοπέλες παλιά πίστευαν πως της νηστικής καρδιάς πιάνει η ευχή και έτσι θα έβρισκαν γαμπρό.

Τη Μεγάλη Τρίτη ψέλνεται το Τροπάριο της Κασσιανής. Οι νοικοκυρές φτιάχνουν κουλουράκια πασχαλινά.


Τη Μεγάλη Τετάρτη γίνεται το πλύσιμο και το καθάρισμα του σπιτιού ενώ το απόγευμα γίνεται στην εκκλησία το ευχέλαιο. Ο παπάς αλείφει σταυρωτά το πρόσωπο κάθε χριστιανού με το λάδι που ευλογήθηκε. Τη Μεγάλη Τετάρτη παρασκεύαζαν τη νέα ζύμη, το προζύμι της χρονιάς. Στις γειτονιές της Αθήνας μάλιστα η εκκλησάρισσα πήγαινε από σπίτι σε σπίτι, μάζευε αλεύρι και το ζύμωνε χωρίς προζύμι. Το πήγαινε στον παπά και εκείνος ακουμπούσε πάνω του το σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το αλεύρι ανέβαινε. Αυτό θα ήταν το προζύμι της χρονιάς. Η εκκλησάρισσα μοίραζε από λίγο σε κάθε σπίτι.

Την Μεγάλη Πέμπτη γίνεται το βάψιμο των αυγών για να θυμόμαστε το αίμα του Χριστού αλλά και τη χαρά της Ανάστασης. Γι αυτό και τη λέμε Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη. Την Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ, αφού τελειώσουν τα 12 Ευαγγέλια, κοπέλες αναλαμβάνουν να στολίσουν τον επιτάφιο με όλα τα ανοιξιάτικα λουλούδια. Βιολέτες, τριαντάφυλλα, μενεξέδες. Φτιάχνουν στεφάνια και γιρλάντες, ενώ ψέλνουν το μοιρολόγι της Παναγίας. Το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, οι γυναίκες αγρυπνούν στην εκκλησία και μοιρολογούν το Χριστό. Προσκυνάνε τον Επιτάφιο όλοι και περνάνε από κάτω "για να τους πιάσει η χάρη του Χριστού". Σε μερικά μέρη τη Μεγάλη Πέμπτη ετοιμάζουν τον Ιούδα. Με παλιά ρούχα φτιάχνουν το ομοίωμα του και το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι ζητώντας "καψίδια". Κάθε νοικοκυρά δίνει ό,τι της βρίσκεται. Κληματόβεργες, λινάτσες ή του ρίχνει πετρέλαιο.
"Ράτσα, κεράτσα
δώσ' μια κληματσίδα
να κάψουμε τον Οβριγιό
πόχει πολλή κασσίδα,
Οβριγιός φορεί φτερό
στο κεφάλι τ' το ξερό..."
τραγουδούν τα παιδιά.
Τον Ιούδα τον καίνε τη Μεγάλη Παρασκευή, ή ανήμερα το Πάσχα ή
τη Δεύτερη μέρα του Πάσχα.


Την Μεγάλη Παρασκευή το πρωί ο επιτάφιος είναι έτοιμος για να δεχθεί το
"σώμα του Χριστού" κατά την Αποκαθήλωση. Η Μεγάλη Παρασκευή, είναι μέρα αργίας και νηστείας. Ημέρα πένθους, για αυτό ο λαός ζει με μεγάλη κατάνυξη το Θείο Δράμα.
Δεν τρώνε γλυκά για την αγάπη του Χριστού που τον πότισαν ξύδι.
Ταχινόσουπα, μαρούλι, νερόβραστα φαγητά ή φακές με ξύδι είναι τα συνήθη φαγητά. Πολλοί πίνουν ξύδι και καπνιά για να δείξουν την αγάπη προς το Χριστού.
Κανείς δεν πρέπει να πιάσει στα χέρια του σφυρί ή βελόνι, γιατί θεωρείται μεγάλη αμαρτία:
"Μάστορης-ξεμάστορης καρφί δεν εκάρφωνε"
γιατί ο γύφτος σταύρωσε με καρφιά το Χριστό.
Το βράδυ γίνεται ο Εσπερινός και η περιφορά του Επιταφίου.
Της πομπής προπορεύεται η μπάντα ή η χορωδία και παίζει πένθιμα εμβατήρια, ακολουθούν οι Ιεροψάλτες, ο κλήρος, οι μυροφόρες, τα εξαπτέρυγα, πρόσκοποι,
και οι πιστοί που ψέλνουν καθ' όλη τη διάρκεια της λιτανείας. Σε όλη τη διαδρομή οι πιστοί ραίνουν τον επιτάφιο με λουλούδια και αρώματα, κρατώντας αναμμένα κεριά.
Υπάρχει η παρακάτω ιστορία: Όταν σταυρώθηκε ο Χριστός η Παναγία καθόταν στην παρηγοριά, στο τραπέζι που γίνεται μετά τις κηδείες.
Πέρασε μια καλογριά την είδε και σχολίασε:
"Ποιος είδε γιο στο σταυρό και μάνα στο τραπέζι."
Η Παναγία ακούγοντας την της είπε:
"Σύρε, μάνα Καλή, μήτε να ψάλλεσαι, μήτε να λειτουργιέσαι. Αν κρεμαστώ εγώ, θα κρεμαστούν μανάδες κι αν πνιγώ εγώ, θα πνιγούν μανάδες. Μονάχα κάθομαι στην παρηγοριά για να παρηγορηθούν όλες οι μανάδες".
Η μάνα Καλή έφυγε μετανιωμένη και λυπημένη και γι αυτό ενώ υπάρχει Αγία Καλή δεν λειτουργιέται. Αυτή η παράδοση ζωντανεύει κάθε Μεγάλη Παρασκευή.


Το Μεγάλο Σάββατο, μετά το τέλος της λειτουργίας της Ανάστασης, οι πιστοί φροντίζουν να πάρουν στα σπίτια τους τη λαμπάδα με το Άγιο φως της Ανάστασης
και πριν μπουν στο σπίτι κάνουν το σημάδι του σταυρού με τον καπνό του κεριού
πάνω στην πόρτα, ανάβουν το καντήλι που έχουν στα εικονίσματα του σπιτιού και φροντίζουν να το κρατούν αναμμένο όλο το χρόνο για να το ανανεώσουν την επόμενη Ανάσταση. Φθάνοντας σπίτι με τον καπνό της λαμπάδας σχηματίζουμε ένα μαύρο σταυρό στο ανώφλι της εξώπορτας. Στο γιορτινό τραπέζι τρώνε πατροπαράδοτη μαγειρίτσα και τσουγκρίζουνε κόκκινα αυγά.

Το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, στον «Εσπερινό Της Αγάπης» διαβάζεται από την χορωδία το Ευαγγέλιο σε εννέα γλώσσες (Ελληνική, Αγγλική, Γαλλική, Ρωσική, Ιταλική, Γερμανική, Ρουμανική, Αραβική και Λατινική). Το πρωί της Λαμπρής, ο νοικοκύρης ετοιμάζει τη φωτιά και τις σούβλες για το αρνί και το κοκορέτσι.
Στην αυλή λοιπόν του σπιτιού γίνεται μεγάλο γλέντι με το γύρισμα της σούβλας.
Σε ολόκληρη την Ελλάδα η Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα γιορτάζονται με ξεχωριστή λαμπρότητα και κατάνυξη.


ΠΗΓΗ 

Σχόλια